Criticism of the claim of &quot;Tariq al-Qahtani&quot; About the conflict of Shiite traditions related to &quot;Reason for Occultation of Imam Mahdi&quot;

زرنوشه فراهانی, حسن; ربیعی, ام البنین

doi:10.22034/hsr.2025.51682.1046

Criticism of the claim of "Tariq al-Qahtani" About the conflict of Shiite traditions related to "Reason for Occultation of Imam Mahdi"

Document Type : Original Article

Authors

¹ دانشیار الهیات و معارف اسلامی، دانشکده‌ی علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، جمهوری اسلامی ایران.

² کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

10.22034/hsr.2025.51682.1046

Abstract

غیبت امام مهدی (ع) از مسائل کلیدی در اندیشه مهدویت است که در منابع روایی شیعه علل مختلفی برای آن بیان شده است. در مقاله‌ای با عنوان «الغیبة عند الشیعة الاثنی عشریة و اسبابها؛ دراسة تحلیلیة نقدیة» نوشته «طارق بن سعید بن عبد الله القحطانی» با تمسک به همین روایات، ادعا شده که روایات شیعی در باب علت غیبت، نا معتبر، متعارض و غیر قابل جمع هستند. پژوهش حاضر با هدف پاسخ به شبهات مقاله مذکور درخصوص علت غیبت امام مهدی (ع) و با استفاده از روش «توصیف و تحلیل»، ابتدا ضمن بیان ادعای مطرح شده، بر مبنای دو رویکرد اعتبارسنجی راوی‌محور و قرینه‌محور، اعتبار سندی روایات را واکاوی می‌کند و نشان می‌دهد که به جز یک روایت، بقیه آن‌ها قابلیت حمل بر اعتبار و صحت را دارند. سپس با بررسی دلالت آن‌ها، به این نتیجه می‌رسد که چون تمامی علل غیبت مطرح شده در روایات از جنس علت ناقصه هستند و نه علت تامه، بنابراین می‌توان میان آن‌ها جمع دلالی کرد و نیازی به ترجیح آن‌ها بر هم نیست. بدین‌ صورت که می‌توانیم برخی از آن‌ها را علت حدوث غیبت و برخی دیگر را علت بقاء غیبت بدانیم، یا یکی از علل را اصل و بقیه را فروع آن در نظر بگیریم.

Keywords