اصول اخلاقی انتشار مقاله

نشریه "مطالعات و تحقیقات حدیثی " با احترام ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺧﻼق در ﻧﺸﺮﯾﺎت‌،‌ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻧﯿﻦ " ﮐﻤﯿﺘﮥ بین المللی اخلاق در انتشارات"‌ (COPE) است و از آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ اﺟﺮاﯾﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻘﻠﺐ در آﺛﺎر ﻋﻠﻤﯽ ﭘﯿﺮوی ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ.

اصول کمیته بین المللی اخلاق نشر در این نشانی ذکر شده است:

http://publicationethics.org

منشور اخلاقی نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این نشانی معرفی شده است:

https://rppc.msrt.ir/fa/regulation/736

مسئولیت‌های اخلاقی نویسنده:

۱. مسئولیت نهایی محتوای مقاله بر عهده نویسنده (یا نویسندگان) مقاله است؛ از این رو، نویسندگان موظف‌اند با دقت به تفسیر و تحلیل دیدگاه‌های خود بپردازند. همچنین مقاله باید حاوی جزئیات و منابع کافی باشد به نحوی که امکان دسترسی سایر پژوهشگران به مجموعه داده‌های یکسان، جهت تکرار پژوهش وجود داشته باشد.

۲. نویسندگان محترم به لحاظ اخلاق پژوهش ملزم به رعایت اصالت مطالب هستند و هر گونه سرقت ادبی باعث خروج مقاله از فرآیند بررسی است. مصادیق سرقت ادبی شامل موارد زیر است:

الف) کپی کردن محتوای اثر نویسنده دیگر بدون مراجعه به اثر اصلی که شامل کلمات و داده‌ها به شکل جداول، اشکال و تصاویر باشد. (کپی کردن از هر محتوا فقط زمانی مجاز است که از علامت نقل قول برای محتوای کپی شده استفاده شود)؛

ب) استفاده از ایده یا نظر نویسنده دیگر بدون مراجعه به اثر اصلی؛

ج) ارائه مجدد آثار قبلی خود و معرفی آن به عنوان مقاله جدید بدون اعمال هیچ گونه تغییر در آن؛

د) ترجمه مقاله یا فصلی از کتاب که به زبان دیگر بوده و ارائه آن به عنوان اثر اصیل خود.

۳. نویسندگان محترم موظف‌اند از هر عملی در پژوهش که مصداق فریب‌کاری، تدلیس و عدم صداقت در ارائه داده‌ها و دستاوردها به شمار‌ آید، اجتناب کنند. مصادیق فریب‌کاری در این حوزه شامل موارد زیر است:

الف) اعلام داده‌ها به صورت جداول، ارقام، تصاویر، مصاحبه‌ها و نقل قول‌ها و استفاده از آن به عنوان موارد واقعی؛

ب) ایجاد تغییر در داده‌ها و استفاده از آن برای رسیدن به نتیجه مطلوب که ممکن است شامل حذف و تغییر داده‌های کمی و کیفی باشد.

۴. مولفان محترم باید اعلام کنند که مقاله ایشان قبلا (به صورت الکترونیکی یا چاپی) منتشر نشده و یا در نشریات دیگر مورد پذیرش قرار نگرفته است؛ همچنین باید تایید نمایند تا زمانی که نتیجه ارزیابی را از مجله مطالعات و تحقیقات حدیثی دریافت ننموده اند، مقاله را به هیچ نشریه دیگری ارسال نکنند. به محض تشخیص ارسال دوگانه، مقاله از دستور کار خارج‌ می‌شود.

۵. مولفان محترم باید اعلام نمایند ترجمه مقاله خود را به هیچ نشریه دیگری در سراسر جهان ارسال نخواهند کرد.

۶. نویسنده مسئول باید همزمان با ثبت مقاله، اسامی و اطلاعات همه نویسندگان همکار را نیز در سامانه ثبت کند و پس از آن نام نویسنده دیگری را اضافه نکند.

۷. از آن جا که حق نسخه‌برداری و چاپ از سوی نویسندگان به مجله داده‌ می‌شود، نیاز است مجوز چاپ مطالب منتشر شده در مجله، به عنوان فصل‌های کتاب با اجازه و هماهنگی فصلنامه صورت بگیرد.

۸. نویسندگان موظف‌اند هر گونهتضاد منافعیرا که احتمالا بر نتیجه پژوهش و یا تفسیر یافته‌های آنها‌ تأثیرگذار است و یا باعث تعارض احتمالی با منافع سایر مؤسسات یا افراد می‌شود را در قالب "فرم‌ عدم تعارض منافع" مطرح کنند. همچنین منابع مالی حامی پژوهش باید ذکر شود. (برای دریافت فرم عدم تعارض منافع، به بخش راهنمای نویسندگان رجوع کنید).

۹. برای رعایت محرمانه بودن فرایند ارزیابی، نویسندگان باید در مقاله از ارائه هر گونه اطلاعاتی که‌ منجر به شناخته شدن آنها شود پرهیز کنند.

مسئولیت‌های اخلاقی داور: 

 ۱. داوران باید با بررسی محتوایی و کیفی مقاله، به سردبیر و اعضای ‌هیئت تحریریه در پذیرش یا رد مقاله کمک کنند و با ارسال اصلاحیه به نویسندگان، در ارتقای سطح کیفی مقاله و مجله سهیم ‌باشند؛

 ۲. لازم است داور انتخابی‌ بلافاصله پس از بررسی خلاصه مقاله، سردبیر نشریه را از تصمیم خود در باره پذیرش یا رد داوری (به دلیل نبودن موضوع مقاله در حوزه کار داور، کمبود وقت یا ...) مطلع نماید و در صورت پذیرش داوری، مقاله را در زمان مقرر داوری کند؛

 ۳. اگر مقاله خارج از حوزه تخصص داور است باید از ارزیابی آن امتناع ورزد؛

 ۴. داوران باید به محرمانه بودن فرایند ارزیابی احترام بگذارند و نباید اطلاعات مربوط به مقاله را قبل، حین و بعد از داوری در اختیار دیگران قرار دهد؛

 ۵. داوران باید مقالات را به طور عینی، بی‌طرف و عادلانه ارزیابی کنند و از جهت‌گیری‌های شخصی در توصیه‌ها و قضاوت‌های خود اجتناب کنند. داوری مقالات‌ باید بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی باشد و با وضوح و روشنی بیان شود و از دخالت دادن مسائل قومی، ملیتی، نژادی، سیاسی، مذهبی و جنسیتی در داوری پرهیز شود؛

 ۶. داوران موظف‌اند منابعی را که نویسنده به آنها ارجاع داده شناسایی و بررسی نمایند. هرگونه نتیجه‌گیری و مباحث مطرح شده باید مستند باشد. همچنین در صورت مشاهده هر گونه شباهت یا هم‌پوشانی بین اثر ارسالی و مقاله‌ای دیگر، مراتب را به سردبیر اطلاع دهند؛

۷. داوران نباید از اطلاعات یا ایده‌هایی که در فرایند ارزیابی به دست آورده‌اند، برای منافع شخصی استفاده نمایند. همچنین لازم است از ارزیابی مقالاتی که از نظر آنها مشمول تضاد منافع، اعم از منافع مشترک مالی، سازمانی، شخصی و یا هرگونه ارتباط با شرکت‌ها، نهادها و یا افراد مرتبط با مقالات، امتناع کنند؛

 ۸. داوران در صورت آگاهی از هویت نویسنده، بدون اجازه سردبیر نباید مستقیم وارد بحث با وی شوند؛

 ۹.   داوران باید از به کارگیری عبارات توهین‌آمیز، خشن و غیر علمی در داوری پرهیز کنند؛

۱۰. داوران نباید داوری مقاله را بدون اطلاع سردبیر،‌ به شخص دیگری واگذار کنند.

 مسئولیت‌های اخلاقی سردبیر:

 ۱. سردبیر مجله مسئول اتخاذ تصمیم نهایی در پذیرش یا رد مقالات ارسالی است و این امر با کمک ‌هیئت تحریریه و با رعایت مسائل مربوط به حق کپی‌برداری، سرقت علمی و ... انجام می‌گیرد؛

۲. سردبیر باید پیوسته در جهت ارتقاء سطح کیفی نشریه تلاش کند؛

‌ ۳. سردبیر باید با برخورداری از آزادی و اختیار و با حفظ استقلال علمی، به انجام وظایف سردبیری از جمله پذیرش یا رد مقالات بپردازند و در این رابطه تحت تاثیر عوامل غیر علمی و غیرتخصصی قرار نگیرد؛

 ۴.‌ سردبیر و ‌هیئت تحریریه نباید اطلاعات مربوط به مقاله را جز برای داوران، نویسندگان و ویراستاران افشا کند؛

‌ ۵. آن بخش از مطالب مقالات ارسالی که منتشر نشده‌اند نباید در پژوهش شخصی سردبیر و یا ‌هیئت تحریریه استفاده شود؛

۶. سردبیر باید تلاش کنند پاسخگوی نیازهای مخاطبان و نویسندگان باشد؛

۷. سردبیران باید به اصلاحات پیشنهادی داوران و در مقابل، به پاسخهای مستدل و منطقی نویسندگان احترام بگذارد؛

۸. سردبیر موظف است متناسب با عنوان هر مقاله و با توجه به زمینه تخصصی، داورانی شایسته برای مقالات انتخاب کند؛

۹. سردبیر باید مراقب باشد مقاله مشمول کپی‌رایت و سرقت علمی نباشد. از این رو، لازم است نتیجه مشابهت‌یابی (سمیم) توسط دبیر اجرایی برای سردبیر، به پیوست مقاله ارسال شود.