در منابع روایی امامیه و عامه روایاتی با موضوع "حفظ" و "نسیان" قرآن وجود دارد که به اولی ترغیب کرده است و از دومی پرهیز داده است. فهم امروزی از معنای این دو واژه و به‌کاربستن آن در فهم این روایات، سبب رواج معنایی خاص و شناخته‌شده برای آن‌ها شده است. اشکال این معنا، بی‌توجهی به معنای اراده‌شده و رایج از این دو واژه در زمان صدور است؛ چرا که دگرگونی معنا، رخدادی است که ممکن است گذر زمان، آن را بر هر واژه‌ای تحمیل کند. یافتن معنای آن‌زمانی این دو واژه، به‌ویژه در کاربردشان با قرآن کریم، مسئلۀ اصلی این پژوهش است. پژوهش حاضر به شیوۀ کتابخانه‌ای، با کاوش در منابع لغوی و کاربردهای این دو واژه در متون دینی نخستین؛ یعنی قرآن کریم و منابع روایی اولیه و نیز تحلیل قرائن معنایی، در پی یافتن معنای مراد از حفظ و نیسان قرآن کریم در روایات مربوطه است. در این پژوهش، روشن شد "حفظ" به معنای نگهداری "نسیان" به معنای رها و ترک‌کردن است که در متون روایی به دو معنای ریزتر، ذهنی و عملی و گاه مجمل به‌کار رفته‌اند و در خصوص کاربرد این دو واژه دربارۀ قرآن، قرائن، معنای عملی را برای آن‌ها تقویت می‌کنند.
مسجدی, حیدر, & پیشگر, امید. (1402). نقش دگرگونی معانی در فهم متون روایی؛ نمونه‌پژوهی حفظ و نسیان. مطالعات و تحقیقات حدیثی, 1(1), 97-128. doi: 10.22034/hsr.2023.13598
MLA
حیدر مسجدی; امید پیشگر. "نقش دگرگونی معانی در فهم متون روایی؛ نمونه‌پژوهی حفظ و نسیان". مطالعات و تحقیقات حدیثی, 1, 1, 1402, 97-128. doi: 10.22034/hsr.2023.13598
HARVARD
مسجدی, حیدر, پیشگر, امید. (1402). 'نقش دگرگونی معانی در فهم متون روایی؛ نمونه‌پژوهی حفظ و نسیان', مطالعات و تحقیقات حدیثی, 1(1), pp. 97-128. doi: 10.22034/hsr.2023.13598
VANCOUVER
مسجدی, حیدر, پیشگر, امید. نقش دگرگونی معانی در فهم متون روایی؛ نمونه‌پژوهی حفظ و نسیان. مطالعات و تحقیقات حدیثی, 1402; 1(1): 97-128. doi: 10.22034/hsr.2023.13598
)