رهیافتی بر کاربست باورهای کلامی در فهم حدیث با رویکرد آسیب شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

چکیده

فهم مقصود گوینده هر متن و از جمله حدیث از مسیر پیش فرض ها عبورکرده و به مراد جدی گوینده ختم می شود. باورهای کلامی، یکی از مهم ترین پیش فرض هایی است که نقش تأثیر گذاری بر فهم مقصود اصلی گوینده حدیث دارد. از سوی دیگر در میان دانش‌های حدیثی، دانش «فقه الحدیث» از اهمیت بسزایی برخوردار است. باورهای کلامی یکی از قراینی است که از گذشته مورد توجه پژوهشگران عرصه  فقه الحدیث بوده است. این نوشتار در صدد مفهوم شناسی ماهیت این قرینه و شرایط استفاده از آن در فهم حدیث است. قابل یادآوری است که استفاده از باورهای کلامی در فهم حدیث، همراه با آسیب هایی است که در صورت بی توجهی به آن آسیب، فهم روشمند حدیث محقق نمی شود. بر این پایه پس از بررسی شرایط کاربرد این قرینه در فهم حدیث، به آسیب های آن نیز توجه شده است. با بررسی انجام‌شده روشن شد که در صورت داشتنِ شرایط پنج گانه، می‌توان به باورهای کلامی به‌عنوان قرینۀ متصل لبّی برای فهم حدیث استناد کرد. شش آسیب جدی در این نوشتار شناسایی و بررسی شده که متوجه این قرینه‌ می باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


دوره 1، شماره 3
شهریور 1403
صفحه 3-42
  • تاریخ دریافت: 22 اردیبهشت 1403
  • تاریخ بازنگری: 18 شهریور 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1403
  • تاریخ اولین انتشار: 28 شهریور 1403
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1403