دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.
10.22034/hsr.2025.51911.1076
چکیده
کتاب من لا یحضره الفقیه، تألیف شیخ صدوق (د. ۳۸۱ق) از مهمترین کتابهای حدیثی امامیّه است که تاکنون پژوهشی تفصیلی درباره نسخههای آن انجام نشدهاست. بهتازگی، نسخهای از این کتاب با تاریخ ۵۷۹ق بهوسیله کتابخانه ملی ایران خریداری شده که پس از نسخه کتابخانه وزیری یزد با تاریخ ۵۷۴ق، کهنترین نسخه شناساییشده برای این کتاب است. این نوشتار، به تبارشناسی این نسخه تازهیاب پرداخته و با درنگ در نوع همانندیها و اختلافهای این نسخه نسبت به دیگر نسخههای کتاب، در راستای کشف رابطه این نسخه با نسخه یزد تلاشنموده و روشنکرده که تبار این دو نسخه بسیار نزدیک است تا جاییکه ظاهراً هردو از روی یک نسخه یا نهایتاً با یک واسطه نوشته شدهاند که این امر نگاه ما را به اختلافنسخههای مشترک این دو نسخه متفاوت میکند. نیز آشکار شده که این نسخه همانندیهای قابلتوجّهی با متن کتاب الکافی دارد که نمیتواند حاصل سهو یا اجتهاد ناسخ باشد و دیگر نسخههای من لا یحضره الفقیه چنین ویژگیای ندارند و از این رو، شاید بتواند این احتمال را مطرح سازد که این نسخه، تحریری متفاوت از تحریر موجود من لا یحضره الفقیه باشد. همچنین روشن شد که احتمالاً فیض کاشانی برخلاف علامه مجلسی، به نسخههای بیشتری از من لا یحضره الفقیه دسترسی داشته که برخی از آنها، همتبار با این نسخه بودهاند.
عافی خراسانی, محمد. (1404). تبارشناسی نسخهای تازهیاب و بسیار کهن از کتاب من لا یحضره الفقیه. مطالعات و تحقیقات حدیثی, 2(4), 123-156. doi: 10.22034/hsr.2025.51911.1076
MLA
محمد عافی خراسانی. "تبارشناسی نسخهای تازهیاب و بسیار کهن از کتاب من لا یحضره الفقیه". مطالعات و تحقیقات حدیثی, 2, 4, 1404, 123-156. doi: 10.22034/hsr.2025.51911.1076
HARVARD
عافی خراسانی, محمد. (1404). 'تبارشناسی نسخهای تازهیاب و بسیار کهن از کتاب من لا یحضره الفقیه', مطالعات و تحقیقات حدیثی, 2(4), pp. 123-156. doi: 10.22034/hsr.2025.51911.1076
VANCOUVER
عافی خراسانی, محمد. تبارشناسی نسخهای تازهیاب و بسیار کهن از کتاب من لا یحضره الفقیه. مطالعات و تحقیقات حدیثی, 1404; 2(4): 123-156. doi: 10.22034/hsr.2025.51911.1076
)